Z inicjatywy Zarządu Stowarzyszenia Miast Króla Kazimierza Wielkiego, obecnie Stowarzyszenia Króla Kazimierza Wielkiego (SKKW), w roku jubileuszu 700-lecia urodzin króla Kazimierza Wielkiego, wydano drukiem album „100 miast Kazimierza Wielkiego”. Od tego czasu minęło już 13 lat, które w dziejach SKKW zaowocowały realizacją wielu przedsięwzięć, m.in.: konferencji naukowych, sympozjów, obchodów rocznic urodzin i imienin Kazimierza Wielkiego, jubileuszów członków instytucjonalnych Stowarzyszenia, opracowaniem i popularyzowaniem historii miast i miejscowości związanych z ostatnim Piastem na polskim tronie, organizowaniem turniejów rycerskich, publikowaniem prac naukowych i popularno-naukowych, realizacją wydawnictw związanych z Kazimierzem Wielkim i jego czasami, a przede wszystkim prowadzeniem prac badawczych o czasach panowania Piastów.
Obecna publikacja pt.: „Grody króla Kazimierza Wielkiego” jest wynikiem przeprowadzonych wieloletnich badań przez autorów, którzy korzystając z dostępnych źródeł archiwalnych, literatury przedmiotu, opracowań, informatorów oraz stron internetowych miast i miejscowości, starali się na jego kartach zaprezentować spuściznę króla Kazimierza III – później zwanego Wielkim.
Zasadniczym elementem opracowania jest jego cześć poświęcona prezentacji poszczególnych „grodów kazimierzowskich”. W tym celu przyjęto porządek alfabetyczny – według obecnie funkcjonujących województw – w których znajduje się spuścizna związana z królem Kazimierzem. Według powyższego – w 11 województwach i na Ukrainie – wyszczególniono: w kujawsko-pomorskim – 15, w lubelskim – 4, w lubuskim – 3, w łódzkim – 14, w małopolskim – 35, w mazowieckim – 5, w podkarpackim – 24, w podlaskim – 1, w śląskim – 11, w świętokrzyskim – 17, w wielkopolskim – 16 i na Ukrainie – 8 miast i miejscowości. Razem stanowi to 153 „grodów” króla Kazimierza Wielkiego.
Przyjęta metodologia i strona graficzna wydawnictwa jest ujednolicona dla wszystkich „grodów”. Zasadza się ona na „wizytówce” z herbem, nakreśleniem możliwie wyczerpującej notki o powstaniu miejscowości i uwzględnieniem dokonań króla Kazimierza – do czasów potopu szwedzkiego. Warstwę ilustracyjną stanowią fotografie najbardziej charakterystycznych obiektów związanych z Kazimierzem Wielkim. Są one wyborem zdjęć z konkursów pn.: „Fotografuj grody króla Kazimierza Wielkiego”, przeprowadzonych przez SKKW, funkcjonujących w przestrzeni internetowej (opatrzone WP, Wirtualna Polska lub Public Domain) oraz prac własnych osób, których imiona i nazwiska są zamieszczone pod zdjęciami. Jednocześnie informujemy, ze autorzy wydawnictwa dołożyli wszelkich starań, aby zachować obowiązujące w tym aspekcie przepisy prawa. Nie zawsze jednak było to możliwe. Życzliwie przyjmiemy merytorycznie uzasadnione uwagi, które uwzględnimy w następnych edycjach.
Uważny Czytelnik bez trudu zauważy, że większość fotografii związana jest z zabytkami mającymi charakter budowli sakralnych, które budowane były z cegły i kamienia. Natomiast zamki i miasta w zdecydowanej większości – w wyniku zniszczenia podczas ich zdobywania lub obrony – są słabo reprezentowane. One też ze względu na łatwo zapalającą się zabudowę ulegały klęsce pożarów. Niepowetowane i największe w infrastrukturze Rzeczypospolitej straty nastąpiły podczas potopu szwedzkiego (1655–1660), kiedy to wojska Karola X Gustawa złupiły, zniszczyły i doprowadziły często do spalenia całych miast oraz miejscowości.
W zakończeniu każdej części materiałów faktograficznych jest załączona informacja „To warto zobaczyć!”, w której ukazano najważniejsze obiekty w danej miejscowości, wraz z sugestią ich zwiedzenie. Pomysł ten ma na celu zarekomendowanie nie tylko walorów historycznych, ale także upowszechnienie ważnych dla miast i miejscowości budowli oraz innych interesujących obiektów.
Ważnym elementem opracowania jest Bibliografia. W niej, zgodnie ze sztuka jej sporządzania, opublikowano wykaz najważniejszych źródeł i wydawnictw, z których skorzystali autorzy opracowania.
Na końcu publikacji w Aneksach umieszczono: wykaz miast i miejscowości oraz osób indywidualnych wyróżnionych Medalem Króla Kazimierza Wielkiego, wykaz członków instytucjonalnych oraz indywidualnych należących do SKKW.
Autorzy albumu składają serdeczne podziękowania tym wszystkim władzom samorządowym miast i miejscowości kazimierzowskich, które wyraziły zgodę na wykorzystanie materiałów zamieszczonych na swoich stronach internetowych oraz przekazały stosowne materiały i fotografie.
Szczególne podziękowania wyrażamy konsultantom wydawnictwa: prof. dr. hab. Antoniemu Barciakowi z Katowic, ks. prof. dr. hab. Lechowi Królowi z Włocławka i dr. arch. Piotrowi Adamowi Zaniewskiemu ze Szczecina za bardzo cenne uwagi, które przyczyniły się do wzbogacenia merytorycznych treści publikacji.
Pobierz Album: